Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında “Araştıran Öğretmen”e Genel Bir Bakış: Eylem Araştırmalarını Neden ve Nasıl Yapıyoruz?
Abstract
Bu araştırmada eylem araştırmaları açısından zengin bir kapsam sunan sosyal bilgiler dersi bağlamında gerçekleştirilen eylem araştırmalarındaki mevcut eğilimin belirlenmesi ve gelecekteki olası eylem araştırmalarına ilişkin bir projeksiyon geliştirilmesi amaçlanmıştır. SSCI, ERIC, EBSCO, Google Scholar, Ulakbim TRDizin indeksleri üzerinden Türkiye adresli dergilerde yayınlanan 66 makale üzerinden gerçekleştirilen içerik analizi sonucuna göre; alternatif model/uygulama ve etkinliklerin kullanımı, tarihsel yöntem ve becerilerin öğretimi, çoklu okuryazarlıkların öğretimi, kavram öğretimi, teknoloji kullanımı ve değer öğretimi olmak üzere geniş bir konu yelpazesinin olduğu görülmüştür. Eylem araştırması yürütücüsünün rolü açısından; araştırmacı uygulama sürecinin içerisinde, araştırmacı uygulama sürecinin dışında ve araştırmacı-öğretmen birlikte uygulayıcı olmak üzere araştırmacı rollerinin açıklandığı, en fazla “öğretmen” rolünü üstlenen araştırmacının uygulayıcı olarak yer aldığı görülmektedir. İşbirlikçi, katalizör veya yansıtıcı olarak sürecin içinde yer alan araştırmacı rolünün yerine dışarıdan müdahale eden geleneksel tekil araştırmacı anlayışının devam ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca en fazla teknik, bilimsel ve işbirlikçi yaklaşımın kullanıldığı; araştırmaların çoğunluğunda eylem araştırması döngüsünün/yansıtma süreçlerinin belirtilmediği ve geçerlik/güvenirlik süreçlerine ilişkin açıklamaların yer almadığı görülmektedir. Çalışma grubu/katılımcılar incelendiğinde öğrenci, öğretmen adayı, öğretmen, veli ve öğretim üyesine yer verildiği, en sıklıkla ele alınan katılımcıların öğrenciler, en az sıklıkla ele alınan katılımcıların ise öğretim üyeleri olduğu belirlenmiştir. Ayrıca eylem araştırmalarına ilişkin terminolojik açıdan metodolojik bir kavramsal birlikteliğin de olmadığı görülmektedir.
By submitting a manuscript to BUJE, an author or all authors accept(s) following items:
- The manuscript I have submitted to BUJE for review is original and, it is not concurrently being considered for publication by any other journal(s).
- The manuscript has been written by the stated author(s) and has not been published in any format elsewhere.
- The manuscript does not violate or infringe the copyright, or other rights of any person or entity.
- The author(s) agrees to grant the following rights to BUJE:
- the right to edit and process the manuscript,
- the right to publish the manuscript in digital form on the Web and in print.